Meest gestelde vragen over zonnevelden en duurzaamheid

Hieronder vindt u de meest gestelde vragen over zonnevelden en duurzaamheid.

Waarom werkt de gemeente samen binnen de RES U16?

Duurzame energie opwekken is veel zichtbaarder en vraagt meer ruimte dan fossiele energie. Het kunnen zien van een zonneveld of een windpark stopt niet bij de grens van de gemeente. Net als de (ondergrondse) energie-infrastructuur. Daarom is samenwerking in de regio enorm belangrijk. Dit gebeurt landelijk binnen 30 verschillende Regionale Energie Strategieën (RESsen). Iedere regio moet een bijdrage leveren om minder CO2 uit te stoten. Binnen de RES U16 werken 16 gemeenten, waaronder gemeente De Ronde Venen, waterschappen en de provincie Utrecht samen. Zodat zij met een plan komen voor de opwek van zonne- en windenergie en warmte.

Hoe kunt u als inwoner voordeel hebben van een zonneveld in uw buurt?

Met direct omwonenden wordt in keukentafelgesprekken het zonneveldplan zo goed mogelijk afgestemd en verder ontwikkeld. Daarbij horen ook afspraken over het compenseren van de overlast. 
Bij elk zonneveld-project is het de bedoeling dat de helft van het eigendom in handen is van lokale bewoners. Dit betekent dat als u in gemeente De Ronde Venen woont, of in een andere gemeente binnen 5 km van het project, u de kans krijgt om mede-eigenaar te worden. Als mede-eigenaar heeft u inspraak in het project en deelt u mee in de winst.
Maar er is meer! Een deel van de winst van het zonneveld moet ten goede komen aan de lokale gemeenschap. Hoe dit gebeurt, hangt af van het project en de wensen die naar voren zijn gekomen tijdens de gesprekken met de gemeenschap. Dit kunnen bijvoorbeeld zijn:

• Het verduurzamen van het dorp of de wijk;
• Een fonds voor de buurt waarmee lokale projecten kunnen worden gefinancierd;
• Een speciale regeling voor mensen die dichtbij wonen, zoals een jaarlijkse uitkering, gratis isolatie voor uw huis, of korting op uw energierekening;
• Korting op de elektriciteit die het zonneveld opwekt, voor mensen of bedrijven die veel energie gebruiken;
• De mogelijkheid om te investeren in het project door aandelen te kopen;
• Een vergoeding voor het gebruik van de grond, die ten goede komt aan sociale projecten;
• Een gereduceerd tarief voor het afnemen van stroom.

Bovendien wordt er bij de aanleg, het beheer en het onderhoud van het zonneveld zoveel mogelijk samengewerkt met lokale bedrijven. Zo profiteert u niet alleen, maar ook de lokale economie van het zonneveld. Dit wordt in de voorfase van het proces tijdens de participatie geregeld.

Is participatie hetzelfde als instemming?

Deelnamen in het participatieproces betekent dat u als inwoner meehelpt om het plan zo goed mogelijk te maken. Het betekent niet dat u ermee instemt. De vergunningverlening is een gemeentelijk proces gebaseerd op beleid dat democratisch tot stand is gekomen. Inwoners kunnen tegen een vergunningverlening bezwaar maken en daarna eventueel in beroep gaan. Tenslotte kunnen inwoners als de vergunning is verleend een planschade procedure starten. Alle ontwikkelingen rondom vergunningen worden gepubliceerd op de gemeentewebsite, in De Groene Venen krant en op www.officielebekendmakingen.nl.

Wanneer start de bouw van een zonneveld?

Na het succesvol doorlopen van de ruimtelijke procedure, krijgen de initiatiefnemers een vergunning. Na het krijgen van de vergunning kan de initiatiefnemer starten met de bouw en het exploiteren van de zonnevelden.

Waarom leggen we niet eerst alle daken/geluidswallen vol met zonnepanelen?

“Eerst de daken volleggen!”, is een begrijpelijke reactie.  Als gemeente zetten wij ons vol in op zonnepanelen op daken. Dat doen we bij woningen en bij bedrijfspanden. Als dit goed lukt en bijna alle daken worden gebruikt, dan levert dat 20% op van de elektriciteit die we nodig hebben. 80% moeten we dus op een andere manier vinden. Vandaar dat de gemeente ook inzet op andere vormen van duurzame energie-opwek zoals zonnevelden.
Zonnepanelen plaatsen op bestaande geluidswallen is technisch meestal niet mogelijk. Op nieuwe geluidswallen wordt deze optie bij de ontwikkeling meegenomen. Het aantal panelen dat hier geplaatst kan worden is klein.

Hoe zorgen we voor voldoende duurzame energie als de zon niet schijnt?

Als de zon niet schijnt waait het meestal wel. Windturbines buiten de gemeente moeten dan voor onze stroom zorgen. Periodes zonder zon en wind worden nu nog overbrugd met gasgestookte centrales. Korte periodes worden overbrugd met batterijen. 

Waarom doen we in De Ronde Venen niks met bijvoorbeeld waterstof?

Waterstof is ‘gereserveerd’ voor de industrie waar hoge temperaturen nodig zijn. Ook wordt het toegepast in brandstofcellen voor lange afstand transport door vrachtwagens en scheepvaart. Het wordt gemaakt door water te splitsen met (groene) elektriciteit. Daarbij gaat 25% van de stroom verloren, wat waterstof een relatief dure oplossing maakt. Daarom kan voor auto's en huizen elektriciteit beter direct worden gebruikt. De gemeente volgt deze ontwikkeling en sluit niets uit.

Wanneer is het mogelijk om een vergunning aan te vragen voor een zonneveld?

Na het positief afronden van het vooroverleg is het voor initiatiefnemers mogelijk om vergunningen aan te vragen voor zonnevelden. De gemeente toetst deze aanvragen aan het beleid. Zo kijkt de gemeente bijvoorbeeld of mensen uit de buurt betrokken zijn en of de grondeigenaar toestemming geeft. Het is niet mogelijk een zonneveld te bouwen zonder toestemming van de grondeigenaar. 

Hoeveel zonnevelden komen er?

Tot 2030 hebben we 95 hectare zonnepanelen nodig, dat zijn ongeveer 140 voetbalvelden. De zonnevelden komen in het landschap. Om ervoor te zorgen dat het past in het landschap, komen er bijvoorbeeld rietkragen, knotwilgen, lage bossages of waterpartijen. Daarvoor moet minimaal 30% extra ruimte worden gebruikt. Dat levert meer dan 40 voetbalvelden aan afwisselende natuur op, wat goed is voor de dier- en plantsoorten. 

Waar kunnen zonnevelden komen?

De donkergroene gebieden zijn gebieden waar zonnevelden kunnen komen. Het betekent niet dat overal zonnepanelen komen te liggen. Dit is afhankelijk van de initiatiefnemers en van het participatieproces waarin ook buurtbewoners zijn betrokken.

Op deze kaart ziet u waar er zonnevelden in de gemeente kunnen komen. 

Kan het ‘net’ de zonnevelden wel aan?

Zonnevelden hebben ook een grootverbruik aansluiting nodig en hebben dus ook last van netcongestie. Maar de ontwikkeltijd van zonnevelden is lang: de meeste initiatieven plannen op de bouw van het veld zodra de netcongestie is opgelost, in 2029 of 2033.

Zijn zonnevelden zelf wel duurzaam?

Voor de aanleg van zonnepanelen op stellages kiezen we materiaal dat opnieuw gebruikt kunnen worden. De energie die nodig is om de zonnepanelen te maken, is in twee jaar terugverdiend. Zonnepanelen gaan 25 jaar mee.

Zijn zonnevelden geen landschapsvervuiling?

Zonnevelden vallen erg op in het landschap. Het vervangen van fossiele energie heeft een prijs. Inwoners kunnen echter ook profiteren van de winst. Dan zijn de zonnevelden ook voor een stukje van de inwoners zelf. 

Staan zonnevelden niet de ontwikkeling van de landbouw in de weg?

Zonnevelden gaan tijdelijk ten koste van landbouwgrond. Ze worden vergund voor 25 jaar, maar de bestemming blijft agrarisch. Gedurende die periode levert de grond met zonnevelden meer inkomen op per hectare dan gemiddeld landbouwkundig gebruik in het veenweidegebied. Er is geen voedselproductie maar energieproductie, toch een belangrijke economische ontwikkeling.

Nemen zonnevelden de plek in van woningbouw en bedrijfsterreinen?

Gebieden waar plannen kunnen zijn voor woningbouw of bedrijventerreinen zijn uitgesloten voor zonnevelden.  Daarnaast plaatsen we zonnepanelen op alle daken. Toch moeten we zoveel duurzame energie opwekken dat ook zonnevelden noodzakelijk zijn. 

Maar volgens Den Haag mogen grootschalige zonnevelden toch niet meer?

Eind oktober 2023 bracht minister Jetten het bericht ‘voorkeursvolgorde zon’ naar buiten, de zogenaamde ‘zonneladder’. Daarin worden zonnevelden op agrarische gronden op de laagste trede gezet en dus afgeraden. De provincie Utrecht heeft een afweging gemaakt en met bestuurlijke afspraken met het rijk, waterschapen en andere organisaties ervoor gezorgd dat het huidige beleid voorlopig in stand blijft. De lopende projecten kunnen daardoor wel doorgang vinden.

We hebben geen verslag ontvangen of de weergave klopt niet

Verslagen van (keukentafel)gesprekken en bewonersbijeenkomsten in het kader van participatie moeten een volledige en juiste weergave zijn van de gebeurtenis. De initiatiefnemers zijn daarvoor verantwoordelijk. Mocht dat niet zo zijn, neem dan contact met hen op. Dat is belangrijk, want de verslagen worden onderdeel van de vergunningaanvraag. Er moet bijvoorbeeld in staan wat voor suggesties er worden gedaan en of deze wel of niet kunnen worden opgenomen in het plan. Ook moet worden vermeld hoeveel voor- en tegenstanders er waren.  

Hoe ver komen panelen uit een sloot te liggen?

Zonnevelden inclusief de bouw en het gebruik ervan moeten voldoen aan het beleid van de gemeente en van het waterschap, net als elke gebouw en elk landgebruik. Het zonneveldenbeleid schrijft voor dat panelen minimaal 3 meter uit slootkanten liggen. Het waterschap werkt aan specifieke richtlijn voor zonnevelden, die voor de zomer wordt verwacht. 

Hoeveel straling komt er en is dat schadelijk?

Zonnepanelen zetten licht om in gelijkstroom, creëren geen straling. De omvormers, kabels en transformatorhuisjes van een zonneveld vormen zogenaamde ELFs, extreem-laag-frequente elektromagnetisch velden, net zoals de elektrische apparaten en leidingen in huis. De EU blootstellingslimiet voor magnetische velden is 100 micro Tesla (µT). In Nederland wordt een jaargemiddelde blootstelling van 0,4 µT veilig geacht. Volgens onderzoek van het RIVM1 wordt deze grens overschreden binnen b.v. 70 cm afstand van een werkende stofzuiger en op 1,5 - 4 meter afstand van een wijk-transformatorhuisje, afhankelijk van hoeveel stroom er doorheen gaat. Deze straling neemt snel af met de afstand. Als de afstand 2x zo groot wordt, wordt de straling 4x zo laag. De straling van een zonneveld is al lager dan een wijk-transformatorhuisje en neemt snel af met de afstand, is dus veilig. 

Het park komt op een ‘ja mits’ plek, hoe wordt dit aangepakt?

‘Ja mits’ locaties zijn aangewezen als mogelijke gebieden, mits voldaan wordt aan alle voorwaarden uit het zonneveldenbeleid en de overige bepalingen. 

Wat doet het park met de bodem onder en naast de panelen?

Onderdeel van het beleid is dat zonnevelden minimaal moeten voldoen aan de “Gedragscode zon op land” van Holland Solar. Daarin worden eisen gesteld aan de onderlinge afstanden, hoogten en oriëntering van de panelen, zodat bodem en vegetatie zo min mogelijk worden aangetast. 

Hoe wordt rekening gehouden met het landschap?

In onze verschillende landschapstypen worden verschillende eisen gesteld aan de maximale grootte van zonnevelden en aan hun onderlinge ligging. Hierdoor wordt rekening gehouden met het zogenaamde ‘laadvermogen’ van een landschap. Daarnaast mag altijd maximaal 70% van een terrein gevuld worden met zonnevelden. Ook de hoogte en de positionering van de panelen moet passen in het landschap. Minimaal 30% van het gebied moet voor landschappelijke inpassing worden gebruikt, dat per landschapstype ook weer aan verschillende eisen moet voldoen. Hierdoor wordt het veld zo goed mogelijk ingepast in dat landschap.  

Hoe wordt rekening gehouden met flora en fauna?

Negatieve effecten op de natuur moeten gecompenseerd worden. Voor de vergunningsaanvraag moet een flora en fauna onderzoek aangeleverd worden. Aan de hand daarvan wordt gekeken wat voor maatregelen en compensaties er gedaan moeten worden om het landschapswaarden te behouden en te versterken. Onder andere de 30% landschappelijke inpassing wordt gebruikt om meer ruimte te maken voor flora en fauna in dat gebied.  
Onderdeel van het beleid is dat zonnevelden minimaal moeten voldoen aan de “Gedragscode zon op land” van Holland Solar. Daarin worden eisen gesteld aan de onderlinge afstanden, hoogtes en oriëntering van de panelen, zodat de bodem en de vegetatie zo min mogelijk wordt aangetast. Bovendien worden o.a. eisen gesteld aan hekwerken, zodat dieren zich vrij kunnen bewegen door het veld. 

Wordt rekening gehouden met extra impact van wegen en bebouwing?

Zonnevelden moeten 500 meter uit bebouwing blijven en minimaal 50 meter van woningen, tenzij anders afgesproken met de bewoners. 

Wat is het gemeentelijke beleid voor zon op grote daken?

De gemeente De Ronde Venen heeft als beleid om per 2030 26.000 MWh/j op te wekken op grote daken. Per april 2023 was de opwek naar schatting 50% daarvan. 

Wat is het beleid voor zon op daken van nieuwe gebouwen?

De rijksoverheid streeft ernaar om vanaf 2025 alle nieuwe gebouwen met een dakoppervlak van 250m2 of meer verplicht vol te laten leggen met zonnepanelen. Strengere regels voor kleine daken worden opgenomen in de BENG-eisen en gaan ook in per 2025. Waarschijnlijk wordt vanwege netcongestie voor de aanleg van panelen zelf uitstel verleend tot 2029, maar de constructie van het dak moet er alvast op berekend zijn. 

Hoe wordt zicht vanaf boven op een zonneveld voorkomen?

Het landschap wordt voornamelijk verstoord door de zij-aanzichten van zonnevelden. Daarom worden die zoveel mogelijk verzacht en worden de panelen zo laag mogelijk gehouden. Zicht op de panelen vanaf boven is vaak niet te voorkomen. Wel moet vooraf worden aangetoond dat de schittering geen overlast veroorzaakt voor omwonenden en weggebruikers. 

Hoe kan ik contact opnemen met een zonneveld-initiatief?

In de tabel hieronder staan de contactadressen van sommige - bij de gemeente bekende - initiateven. 

Naam	e-mail	telefoon
Ventolines	maartenklap@ventolines.nl	31 6 21 413 111
LC Energy	gijs@lcenergy.nl	31 6 81 429 029
BMH Solar	rene.vanderlinden@bmhsolar.nl	31 6 19 824 882
Ampyr Solar?Europe	RSchoeman@ampyrsolareurope.com
Statkraft/Waverveen	Janine.deRuiter@statkraft.com en Remy.Broers@statkraft.com	31 6 39 606 194 en 31 6 48 253 104
ABO Wind	Jorn.zwart@abo-wind.com en Bart.degroot@abo-wind.com	31 6 30 757 500